Юлда ярдәмсез калдырмадылар

Янгын чыкканда герой­лык күрсәтүчеләр, суга ба­тучыларны коткаручылар була. Ә менә минем белән килеп чыккан хәл Аркадий Гайдар чорын хәтерләтә. Без дә заманында тимурчы­лар булдык. Тик мин бүген­ге көндә андый яшьләр бар­дыр, дип уйламый идем.

Бервакыт кичен Кызылъяр карьерына балык тотарга бар­дым һәм соң гына кайтырга чы­ктым. Шоссега 100 метр чамасы калгач, автомобилем сүнде. Ка­пот астын да актарып карадым, ике шәмне сүттем, һәм маши­на кабынып китте. Шәмне кире куйган идем, тагын шул хәл – стартер “кабынмый”. Нишләргә белмичә, шулай бер сәгатьләп утырдым. Кинәт посадкадан җиңел машина килеп чыкты, минем янымда туктады.

– Ярдәм кирәкме? – дип сорады “энәдән-җептән” киенгән егет, автомобиль тәрәзәсен төшереп.

– Син каян? – дип сорадым мин.

– Кызылъярдан, – дип җавап бирде егет.

Студент ахры, каникулга кайткандыр. Ул минем машина­ны карарга тәкъдим итте. Мин инде аны карадым, һәм маши­наны кабызып булмасын аңла­дым – тикмәгә генә 60 ел маши­на йөртүче булып эшләмәдем. Егеткә дә бары бер юл калганын әйттем – Баулыга кадәр тартты­рып барырга кирәк. Егет Баулы­га кадәр бара алмаганын әйтте. Шуннан соң мин багажниктан трос тартып чыгардым, тик ул ярамады. Шуннан соң егет үзе­нең автомобиленнән никельле ыргаклы яңа троссын чыгарды. Тарттырдык та киттек. Ун метр да бармадык, мин “трешка”ны кабыздым – машина кабынып китте. Сигнал биреп, егеткә рәх­мәт белдердем дә, Баулы ягына киттем.

Тик сөенечем озакка барма­ды. Баулы елгасы аша салынган күпергә 50 метр чамасы калгач, артта нәрсәдер шартлаганын ишеттем. Багажник астыннан оч­кыннар чыкты, тузан күтәрелде. Алга китеп булса да әйтим: икен­че көнне багажник астын кара­ган идем: глушитель шартлаган булып чыкты.

Машинам кабат сүнде. Ки­леп җиттек, мин әйтәм. Инер­ция буенча юл читенә чыктым. Тирә-юньдә кап-караңгы. Ара-тирә янымнан машианалар үтеп киткәндә, якындагы утны яки “аварийка”ны кабызып алам. Шулай итеп төнге сәгать бергә кадәр утырдым. Бервакыт Баулы ягыннан машина күренде, утла­ры миңа төбәлгән. Башымнан, өйдәгеләр мине эзләп чыккан яки миңа ярдәм җибәргәннәр, дигән сөенечле уй йөгереп узды. Чыннан да, автомобиль минем янымда туктады. Машина йөртү­че чыгып, миңа таба килде, мин дә машинамнан чыктым. Сөй­ләшә башладык.

– Без Баулы ягына таба барган­да ук тора идегез бит, – ди маши­на йөртүче.

Алар Октябрьcкий кешеләре булып чыкты, яшьләр.

– Машинагызны бикләгез, без сезне өгезгә илтеп куябыз. Төне буе монда утыра алмыйсыз бит, – диде егет.

– Иртәнгә кадәр күп калмады, кояш чыккач, бәлки, ярдәм итүче дә булыр, – дип, каршы килдем.

– Юк, сезне болай калдырып китә алмыйбыз. Тросыгыз бар­мы? – дип сорады егет.

Мин машинаны тарттырып алып кайтырга ризалаштым, хәт­та ярдәмнәре өчен акча да тү­лим, дип әйттем. Тик алар акча алудан катгый рәвештә баш тарттылар. Андыйлар да бар­мыни әле дөньяда дип, аптырап калдым. Озак уйлап тормыйча, маршрут турында сөйләштек, сигнал ярдәмендә аңлашырбыз дип килештек, машинаны тросс белән тарттырырга булдык. Аларга адресымны әйттем, якын­дагы утны кабыздым да кузгалып киттек. Тик берничә метр да китә алмадык, аккумулятор бөтенләй “үлде”. Туп-туры барачагыбыз ту­рында сөйләшкән булсак та, ян­гын сүндерү часте янындагы юл чатында алар Баулының түбән­ге өлешенә борылдылар. Ә мин сигнал да бирә алмыйм.

Соңыннан ни өчен анда бо­рылганнарын сораган идем, на­вигатор шул юлны күрсәткән бу­лып чыкты. Юл чатына барып җиткәч, аларга туктарга куштым, һәм рульне авыш юл белән кап­кага таба бордым. Машинадан төшкән идем, коткаручыларым­ның эзе дә юк. Шулай итеп алар минем өчен “инкогнито” булып калдылар. Бары аларның Ок­тябрьскидан матур, яшьләр икә­нен генә беләм.

Ганс Мәсгутов

Фото: yandex.ru